L:
Zit op zijn telefoon te kijken (Facebook of iets dergelijks).
B: ‘…En stop je telefoon dan nu maar in je tas.’
L:
‘Ja maar nee, kijk, ik leg ‘m nu hier op de hoek van mijn tafel, en dan kijk ik er niet meer naar’
*PING*
L:
‘Ja maar ik moet nu wel echt heel even kijken, dit gaat over school! Heus! Denk ik!’
Enige weken geleden werd bekend dat 1 op de 6 jongeren verslaafd is aan zijn of haar mobieltje. Veertien procent van de meisjes zit elke dag vijf (5!) uur of langer op sociale media. Bij de jongens is dat zes procent. Dat betekent dat dagelijks circa 96.000 meisjes en 43.000 jongens in de leeftijd van 12-18 bijna een derde van hun wakkere tijd doorbrengen met naar een schermpje turen. Ook de jongeren die zichzelf niet als ‘verslaafd’ bestempelen brengen alsnog 1 tot 3 uur per dag door met sociale media.
Is dat erg?
Als uw kind zoveel schermtijd aankan zonder last te hebben van verminderde concentratie, achterstanden op school, mentale afwezigheid, slaapproblemen, of sociale problemen, nee, dan is er geen probleem. De kans daarop acht ik echter niet zo groot – zeg maar gerust nihil (sorry voor mijn pessimisme). Want het is niet alleen de langdurige schermtijd (tijd die dus niet aan huiswerk, sport, hobby of familie wordt besteed) die uw kind direct beïnvloedt, maar ook de doorwerking daarvan.
Het blauwe licht van schermen heeft een zeer nadelige invloed op de aanmaak van slaaphormonen. Daglicht is ook blauw licht, en voor onze hersenen geldt: blauw licht is wakker blijven, dus veel minder aanmaak van melatonine, het belangrijkste slaaphormoon.
Nu is de aanmaak van melatonine bij pubers al snel verstoord, dus zeker voor hen is het van het grootste belang om minimaal een uur (maar liever langer) voor bedtijd niet meer naar schermen te kijken. Als het écht onvermijdelijk is, omdat er écht iets überbelangrijks voor school afgemaakt moet worden, gebruik dan de f.lux app. Die zorgt ervoor dat de kleur en helderheid van het scherm zich aanpassen aan het moment van de dag. Nog even facebooken of chatten voor het slapen blijft echter uit den boze als u uw puber een gezonde nacht slaap wilt bezorgen.
Bovendien strekken de gevolgen van de overkill van sociale media zich ook uit tot een minder meetbaar deel van het welzijn van uw puber: het zelfbeeld. Natuurlijk zijn jongeren altijd bezig met zichzelf profileren, uitvinden en in beeld brengen, maar sociale media versterken dit proces enorm. Onze zoons en dochters leven in een etalage. Sommige jongeren maken zich hier (begrijpelijkerwijs) zo druk om dat ze zich nauwelijks op iets anders kunnen concentreren, er niet van kunnen slapen of zelfs depressieve klachten gaan vertonen.
Ten slotte is daar het feit dat al dat digitale contact onmogelijk een vervanging voor echt menselijk contact kan zijn. Paradoxaal genoeg vereenzamen jongeren. Nog geen vijf jaar geleden brachten de leerlingen van ons huiswerkinstituut nog kletsend of samen de krant (ok, de stripjes) lezend de pauze door. Tegenwoordig zitten ze met zijn drieën op een rij in alle stilte een spelletje te spelen of te chatten. Lekker rustig? Dat wel. Sociaal? Minder. Hoe vaak wordt u thuis geconfronteerd met een ‘zombie’ die alleen maar op zijn telefoon zit te tikken en enkel reageert met ‘hmmhmm’? Gezellig?
Wat kunt u zelf doen?
- Praat erover met uw kind: vindt uw zoon dat hij vaak met zijn telefoon bezig is? Waarom wel of niet? Heeft uw dochter moeite om in slaap te komen? Hoe denkt ze dat dat komt?
- Maak duidelijke afspraken: kies momenten waarop u vindt dat uw kind even telefoonloos moet zijn. Etenstijd, huiswerktijd, bedtijd, noem maar op. Zorg ervoor dat de telefoon dan ook niet binnen bereik is: ‘nee mam, ik kijk er echt niet op tijdens het huiswerk’ is niet voldoende.
- Geef het goede voorbeeld: als u met uw kind (of wie dan ook) praat, wees er dan ook echt. Geen telefoon in de hand dus.
- Spreek af dat er een wachttijd van vijf minuten geldt voordat er op een geluidje van de telefoon wordt gereageerd. Vaak is de eerste impuls om meteen te kijken dan alweer voorbij.
- Uw zoon of dochter kan deze zelftest van Be Aware online invullen om te bekijken of er sprake is van een (beginnende) verslaving.
Auteur: Moniek Reede